Boru Çapları ve DN ölçülerinin Dış ve İç Çap Karşılıkları
Kendimde makine mühendisi olduğum için ve bu aralar ihtiyacım olduğu için boru çapları hakkında bir paylaşım yapmak istedim. Ara sıra böyle bilgiler de paylaşacağım ki hem kendim için hem de düzgün bir kaynak olması için paylaşımları mühendislik kategorisi altında paylaşacağım.
Standartlarda belirtilen bu ölçüler diş nedeniyle çok az farklı gelebilir.
Boru Çaplarının Ölçü Tablosu Kullanımı
Bu yazımda çelik borularda boru çaplarının “DN” ölçülerinin gaz diş yani Rp dişlerde inç karşılığını ve bu diş ölçülerinin borunun dış çapında ve iç çapındaki ölçülerinin mm karşılığını paylaşacağım. Öncelikle bilmeyenler olabilir. Burada 1/2″ vs. normal inç değil Rp inç oluyor. Yani normalde 1inç 25.4mm karşılık gelirken, Rp inçlere aynı değer karşılık olmuyor. Rp ölçüler piyada 1 parmak, yarım parmak , 3 çeyrek parmak olarak söylediğimiz ölçüyle aynı ölçüler oluyor.
Bu boru çaplarının ölçüleri ne zaman işe yarar derseniz de özellikle katı model programlarını kullananlar (solid works, catia, solid edge vs.) ile autocad benzeri 2D program kullananlar mm üzerinden çizimlerini yapabilirler. Ayrıca ölçü almak isterseniz de elinizde boru çapları için güzel bir kaynak olacaktır.
Eğer ki boru çapları ölçülerinde yanlışlık olduğunu düşünüyorsanız veya aradığınız boru çapı ölçüsü yoksa yorum kısmından iletişime geçebilirsiniz. Buraya o ölçülerde eklenir. Umarım işinizi görür.
Eğer boru çap ölçüleri dışında PC ihtiyacınız varsa bu yazıyı da okuyunuz: Uzaktan Eğitim ve EBA için Laptop Önerisi: En Ucuzdan 6000 TL’ye Kadar
Siyah Boru Çapları Tablosu / Siyah Boru Nedir ?
Siyah boru, galvaniz kaplı olmayan normal borunun kendi renginde olan borulara siyah boru denir. Bunlara diş açılarak kullanılır. Bu borular yukarıdaki tablo geçerlidir.
Plastik Boru Çapları Tablosu /Plastik Boru Nedir ?
Plastik boru olarak bahsedilen borular 2 tür olabilir. Birisi normal su taşıma amaçlı 100’lük boru vs. diye bahsedilen, çatı oluk suları gibi yerlerde kullanılan borudur. Diğeride az sonra altta bahsedeceğim PPRC borudur.
PPRC Boru Çapları Tablosuz / PPRC Boru Nedir ?
PPRC boru diye bahsedilen aslında doğalgaz borusudur. Isıtılarak ek yapılan bu borular plastik boru, pprc boru olarak anılır. PPRC borunun DN karşılıkları aşağıdaki tabloda verilmiştir.
DN 15 Kaç İnç ?
1/2″ inç ölçüsüne denk gelmektedir.
DN 20 Kaç İnç ?
3/4″ inç ölçüsüne denk gelmektedir.
DN 25 Kaç İnç ?
1″ inç ölçüsüne denk gelmektedir.
DN 32 Kaç İnç ?
1 1/4″ inç ölçüsüne denk gelmektedir.
DN 40 Kaç İnç ?
1 1/2″ inç ölçüsüne denk gelmektedir.
DN 50 Kaç İnç ?
2″ inç ölçüsüne denk gelmektedir.
DN 65 Kaç İnç ?
2 1/2″ inç ölçüsüne denk gelmektedir.
DN 80 Kaç İnç ?
3″ inç ölçüsüne denk gelmektedir.
DN 100 Kaç İnç ?
4″ inç ölçüsüne denk gelmektedir.
DN 125 Kaç İnç ?
5″ inç ölçüsüne denk gelmektedir.
DN 150 Kaç İnç ?
6″ inç ölçüsüne denk gelmektedir.
DN 200 Kaç İnç ?
8″ inç ölçüsüne denk gelmektedir.
DN 300 Kaç İnç ?
12″ inç ölçüsüne denk gelmektedir.
DN 400 Kaç İnç ?
16″ inç ölçüsüne denk gelmektedir.
DN 450 Kaç İnç ?
18″ inç ölçüsüne denk gelmektedir.
Eğer dn boru standartları, parmak boru çapları, standart boru çapları hakkında sorularınız olursa lütfen aşağıdaki yorum formundan bana sorabilirsiniz.
Hocam merhaba, 11/4 çıkışa sahip pompa ve hidraforu p100 40×2.4mm ile birbirine bağlıyorum. Buradan yumuşatma sistemine 1″ ve haricen bahçe sulamasına hat alacağım. Depo içinde(ışık, güneş, yosun) pe boru önerilmiyor. Haliyle pprc boru ile sıva üstü döşeme yapacağım.
Pompa debisi 5.4m3/s
yumuşatma 5m3/s
40×2.4mm pe borudan 40×6.7 pp ye geçiş yapınca 35.2 olan iç çap 26.6 ya düşmekte. Sonrasında yumuşatma için 32×5.4(21.2mm) hat alıp tekrar PE32x2mm(28mm) boruya çıkıyorum ve hat 2 eve gidiyor.
Benim merak ettiğim böyle bir uygulamada debi sorunu yaşar mıyım? PP boruyu bir boy büyük kullan diyebilirsin ancak 1″ girişi olan yumuşatma sisteminden 40mm Pp boru geçirdiğim de 40×1″ iç dişli bulunmuyor 40×11/4 kullanıp sarı redüksiyon ile 11/4″x1″ düşürmem gerek. Oysa 32×3/4 yada 32×1/2 iç dişliler mevcut ancak 40×1″ iç dişli yok. Hem sarf malzeme artıyor hem işçilik. İç çaplara takılmadan dış çapa göre uygulamaya devam mi edeyim?
Mert Bey öncelikle konu hakkında detaylı bilgiyi tesisatçı birine sormanız da fayda var çünkü oradaki ürünler ile alakalı toplu hesap yapılması lazım. Bunun dışında debi ile kaygılarınız varsa dış çapa göre hesap yapmak yanlış olur. Ayrıca kullandığınız her ek parça debi kaybı oluşturacaktır. Belki de bulamadığınız malzeme önemli ise dışarıda tornocılarda yaptırabilirsiniz.
Arkadaşlar demir borularda bütün ölçüler iç çapa göre alınır yani 1″ boru iç çapı 25.4 mm dir bu borunun basınc sınıfına gore değişmez ancak dış kalınlığı artar ve 3/4″ demek bir bütünü 4 eşit parçaya bölüyor bir parçasını atıyor 3 parçasını alıyorsunuz yani 2.54 bir inç bölü dört eşittir 0.635×3 bu size 3/4″ demir borunun iç çapını verir
Hocam merhaba 3 çeyrek boru kaç mm demek oluyor, teşekkürler
3 çeyrek diye bahsedilen 3/4″ demektir.
Etken çap ne oluyor? Bu terim ile ilk kez karşılaştım. Araştırdığımda da bulamadım
Nominal çap diye de geçer. Dişli bir sistemde diş üstü diş dibi çap vardır. Bunlar farklı olacağı için bunların ortası gibi etken çap diye geçer.
Ahmet Bey,
Bir bina giriş su filtresi sipariş etmek istiyorum. Giris ve çıkış borusunun diş capı 32.5-33 mm, yani 1 1/4 inch. Fakat, sucular bunun 1-inch olduğunu iddia ediyor. Hangisi doğru?
Asim Bey, aynen 1 inç oluyor. Tabloda da gördüğünüz gibi 1 inç’e denk geliyor. 1 1/4 olması için 40-41 mm gelmesi lazım.
Selamün aleyküm bende normalde çok basit olabilecek ama bilmediğim bir kaç ufak soru sormak isterim. İç çaptan çevre hesaplarken et kalınlığı nasıl etki ediyor. İç çap ölçerken et kalınlığı büyüdükçe çevrede büyüyor bunun formülü nedir
Soruyu tam anlamadım ama normal çevre formülündeki 2*pi*r formülü ile çevre hesaplıyorsunuz buradaki bağlayıcı “r” oluyor. Yani et kalınlığı arttıkça iç çap azalması lazım.
İyi günler Ahmet bey,
Benim bahçemde 45 m derinlikte artezyen kuyum var. 2 inç lik boru kullanılmış. 7m lik sarı helezon boru ve klape kullanarak
0.75 kw lık motor ile su alıyorum.
ANCAK, ağustos ayında şu düzeyi 8-,9 m düşüyor ve şu çekemiyorum
Bu boruya 50mm çaplı dalgıç motor sığar mı ? Verimli olur mu?
Bilginiz var mı, yardımcı olabilir mısınız?
Teşekkür ederim.
Hayrettin Bey merhaba, maalesef pompalar konusunda bilgim yok.
Merhaba, çalıştığım firmada Withworth diş ile Manşon ve Nipel imalatı için Cnc Torna tezgahına görevlendirildim…
1/2 – 3/4 – 1 – 1″ 1/2 – 1″ 1/4 ve son olarak 2″ Malzemelere İç ve dış diş açıyorum…
Genelde malzemeler ürünlere göre değişiyor (Siyah Boru – Krom 304 ve Pirinç/Sarı)…
Satın alma departmanımız da ki yetkiliye örneğin 1″ 1/4 Manşon Siyah Boru malzeme talep ettiğimi belirtiyorum…
Gelen boru çapı bahsedilen Withworth Boru Vida Tablosunda ki ölçülerden farklı oluyor ve bu benim kafamı karıştırıyor…
Örnek vermek gerekir ise Dış Çap 42.4mm=1″1/4 ‘dir.
Boru Et (Cidar kalınlığı) 3.25mm’dir.
Gelen boru ölçüsü 42.2mm Et kalınlığı 4.75mm oluyor…
Bu durum da Manşon mu Nipel mi yapılır tam bilmiyorum aslında Manşon yapılır fakat firma bu gelen Siyah Boru malzemesinden Nipel de yapılmasını istiyor…
Biraz uzun bir yazı oldu kusura bakmayın katkılarınızdan dolayı şimdiden teşekkür ederim ve yayınlarınızın devamını beklerim…
Sorun anladığım kadarıyla farklı ölçülerden şikayetçisiniz. İnternet araştırmalarımda benimde başıma gelen olaydı. Genelde 42.4 veya 42.2 gibi farklı ölçü olabiliyor. Muhtemelen diş açarken üstten yeniyor. 42.4 zaten borunun en dış çapıdır. Yani diş açılmadan önceki halidir. Diş tablolarında ondalık kısımlar genelde aynı olmuyor. Et kalınlığında ise farklı et kalınlıkları olabilir. Boru et kalınlıkları tablosuna baktığım da ise 3.2 et kalınlığı var ama 4.75 göremedim. 4.5 ve 5 var. O aralıkta ara ölçü yok. Bazı ürünlerde standartlarda olmayan et kalınlıklarında profil boru olabiliyor.
Manşon veya nipel yapabilirsiniz. Et kalınlığı fazla olması lazım ki manşon yaptığınızda diş ölçüsünü tutturabilesiniz.
Umarım sorunuza yanıt verebilmişimdir.
düktil borularına göre kolay tamir kelepçeleri hakkında bilgi verebilirmisniz..hangi çapta kelepçe hangi hangi düktil boruda kullanılabilir*
hocam pvc boru ölçüleri lazım bana
yani 100 lük pvc dediğimiz boru kaç inç 50 lik kaç inç 150 lik 125 lik bunlar hakkında bana dönerseniz müteşekkir olurum teşekkürlerimle
hakan feyzullah
[email protected]
Merhaba,
100lük boru 4″ denk gelmesi gerekmektedir. Normalde DN 100 olarak hesaplanmaktadır.
Çok güzel bir yazı. Ancak malesef bu çaplarda bazı durumlar var ki çaplar farklılık göstermekte. Mesela 1″ SCH40 doğalgaz borusunun dış çapı DN 25mm olmasına rağmen iç çapı 26,6mm olmaktadır. Aynı şekilde bir polietilen doğalgaz yer altı borusunun da 1″ çapı PEØ32 olmasına rağmen iç çapı 26 mm olmaktadır. PPRC plastik su boruları ise çelik borulardan farklı bir sıra ile gitmektedir.
Beheşti Bey, şöyle durum olabilir. Bu ölçüler aslında daha çok dişe göre verilen ölçüler. Yani 1 inç borunun diş ölçüsü boru dışında 33,2 mm civarı gelir içindeyse 30,29 mm. Et kalınlığından dolayı iç çaplarda farklılık olabilir.
Merhaba, benim elimde m20 gijon var bunu için hangi ölçüde dişli flanş almalıyım?
Sanırım saplamadan bahsediyorsunuz da dişli flanşı nasıl bağlayacaksınız anlamadım.
eve su basınç regülatörü alacağım dn 15 mi dn 20 mi alacağım nasıl anlarım. Borunun dış çapına göre ölçümü nasıl yapabilirim
Dış çapta yaklaşık ölçü olarak yardımcı olabilir. borunun dış çapını kumpas ile yoksa metre ile yaklaşık ölçebilirsiniz.
Bu incleri parmak olarak nasıl tanimlarız.Mesela 2 1/4 2 parmak mı diycez?
Hayır onları 2 çeyrek dersiniz.
Merhaba. Çok iyi bir çalışma olmuş.sormak istediğim bir konu var. 1 tonluk su deposu çıkışında diş bulunuyor kumaşım yoktu metre ile ölçü almaya çalıştım,60mm.geliyor yaklaşık bu 2″ parmak mıdır? Buraya bir özel kapak alıp ölçüyü düşürerek musluk takılacak
Teşekkür ederim…
Merhaba Tarık Bey. Ölçünüz 2′ ölçüsüne yakın olduğu için doğrudur. Ama 1 tonluk su deposu için normal bir ölçü diyebilirim. Buraya kapak yerine redüksiyon ile çözebilirsiniz. 2′ x 1/2′ redüksiyon diye aratırsanız olur. Piyasada 2 parmak’dan işte musluk ölçünüz neyse ben 1/2′ yazdım ( buna da yarım parmak derler) şeklinde söylerseniz hırdavatçı verecektir. Siz çıkışın resmini çekip gidin ne olur ne olmaz. Eğer çıkıştaki borunun dışına diş açıldıysa onlar içinde hazır ürünler görmüştüm sanki ama nasıl tarif edilir bilmiyorum.
İy günler aynı şekilde liper ölçülerini verirseniz sevinirim teşekkürler
Liper ölçü dediğiniz şey ne oluyor bilgim yok maalesef.
Nipel mi acaba?
Nipel ölçü birimi değil, ürün o yüzden emin olamadım.
çapı 127mm gelen boru dn standartlaındaki karşılığı nedir?
5″ boru olması lazım, kalınlığına bağlı olarak düşünüyorum. Sanırım ölçtüğünüz yer iç çap
Merhaba şimdi diyelim ki dn 25 lik bir vana var buna kaçlık metal boru gerekir ?
Melih bey,
Dn25 lik vana için 1” boru uygundur. Dn25’e denk gelmektedir.
Ahmet bey kardeşim..bir is basvurusu esnasinda 3/4″ mi büyük 5/4″ gibi bir soru geldi..3/4 “i biliyoruz zaten ama 5/4” ne abi ya böyle bir çap varmıdır acaba..??varsa hangisi büyüktür..cahilligimi bagislayin lütfen…
5/4 sanırım 1 1/4 yani bir çeyrek borudan bahsediyor olabilirler. Bu şekilde ise 5/4, 3/4’den büyük çaplı olmuş oluyor.
5/4. 25,4\4=6,35×5=31.75
3/4. 25,4/4=6,35×3=19.05
Yani 5/4 büyük.
ustam plastik boru ek parçalarında dıştan 3/4 dişli nipelin dn karşılığı nedir acaba .25 Mİ 20 Mİ NEDİR ona göre damlama sulama borularında kullanacam.
Ahmet Bey,
DN20 olması gerekmektedir.
Bazı sitelerde 1 inch 2,54 cm olarak yazıyor fakat tablolarda 33,4 cm yazıyor. Kaç inchten sonra tablo 2,54 carpanina dönüyor.
Orhan Bey, bahsettiğiniz 2.54 cm olayı normal uzunlukta geçerli 1 inch’dir. Borulardaki inch ölçüsü farklıdır. Dişli borulardaki inch ölçüsü tabloda vermiş olduğum ölçülerdir.
DN80-DN50-DN40 METRE FİYATLARI NEKADAR KDV DAHİL
Emre Bey boru satışımız yoktur.
Ahmetcim tam aradığım paylaşım işime yaradı eline sağlık 🙂
Selamlar
Emre Özbek
Ne demek Emre. Yardımcı oluruz 🙂
Ic capi 8.2 dis capi 30 milim gelen celik boru varmi
piyasada 63 lük diye satılan 8 atülük plastik kangal borunun dış çapı 60.3 mm gelirken iç çapı 57 mm geliyor. 63lük metal borunun ise dış çapı 60.1mm gelirken iç çapı58mm geliyor bunu nasıl izah edebiliriz
Genelde bunlar standart ama maalesef piyasalar kendi kendine standart uygulamış gibi oluyor. Standart olmayan civataları standart civatadan keserek o ölçüde civata var diye yazanlar oluyor 🙂
Sanırım mm satırları bir yukarı kaymış…
bloğunuzu yeni keşfettim hocam tek kelimeyle harikasınız