Boşanma eylemi evlilik birliği içerisinde yaşamakta olan iki karşı cinsin çeşitli sebeplerle evlilik halinin son bulunması demektir. Boşanma isteğinde bulunan çiftler aralarındaki boşanma sebepleri belirlenerek uzlaşma sağladıkları taktirde boşanma eylemi kısa sürede gerçekleşecektir. Ancak taraflardan birinin itiraz etmesi veya davaya katılmaması halinde boşanma çekişmeli hale dönecektir. Medeni Kanun’un 4721. Maddesi gereği çiftler arasında boşanma davası iki türlü gerçekleşmektedir;
- Anlaşmalı boşanma davası,
- Çekişmeli boşanma davası.
Anlaşmalı boşanma davası, iki tarafında ortaya konan şartları kabul etmesi veya birbirinden herhangi bir talepte bulunmaması durumunda karşılıklı olarak evlilik birliğini sonlandırmaktır.
Çekişmeli boşanma davası ise, evlilik içerisindeki bir tarafın evlilik birliğine zarar verecek şekilde kusurlu olması ve bu durum üzerine mağdur tarafın kusurlu taraftan; maddi -manevi tazminat, nafaka, ortak malın paylaşımı gibi taleplerde bulunması halinde davanın çekişmeli bir hale döndüğü dava türüdür.
Çekişmeli boşanma davası kendi içerisinde iki ayrı disipline ayrılmaktadır. Bu disiplinler özel boşanma ve genel boşanmadır.
Genel boşanma; şiddetli geçimsizlik, çiftler arasındaki anlaşmazlık, güven sarsıcı davranışlar, şiddet ve evlilik yükümlerinin yerine getirilmemesi durumlarında açılan boşanma davası türüdür.
Özel boşanma ise medeni kanun içerisinde sınırlı sayıda kalmış olan suçların işlenmesi halinde açılan davalardaki boşanma türüdür.
Özel boşanma davası açıldığı taktirde alışılagelmiş suçların dışında kalan bu kusurların hukuki yaptırımları da farklılık göstermektedir. Özel boşanma davası açıldığı taktirde genel boşanma davasındaki gibi karşı tarafın kusurunu kanıtlamak zorunda değildir.
Boşanma Davaları İçin Geçerli Sebepler
Boşanmalarda boşanma sebebi olarak gösterilen tüm durumlar genelde evlilik birliğini temelden sarsan nedenler olarak kabul edilmektedir. Yargıtay tarafından kabul edilen boşanma davaları için geçerli sebepler şunlardır;
- Güven sarsıcı davranışlar,
- Cinsel ilişkiden kaçınma,
- Aşırı borçlanma sebebi ile icra takibine maruz kalma,
- Eşini sevmediğini beyan etme,
- Eşinin bağımsız konut isteğine duyarsız kalma,
- Eşi doğal olmayan yoldan cinsel birleşmeye zorlama,
- Eşlerin çocuklarının bakımı, eğitimi gibi kolular ile ilgilenmemesi,
- Evlilik sırlarının başkalarına anlatılması,
- Eşin ahlaksızlıkla itham edilmesi,
- Eşlerin aile bireylerine kötü davranması ve hakaret etmesi,
- Eşin ev işlerini yapmaktan kaçınması,
Boşanma Nedenleri
Özel boşanma nedenleri, Medeni Kanun’da kabul edilen sınırlı boşanma nedenleri şöyledir;
- Zina nedeniyle boşanma davası
- Hayata Kast, Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış nedenleri ile boşanma davası
- Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme sebepleri ile boşanma davası
- Terk Sebebiyle boşanma davası
- Akıl Hastalığı sebebiyle boşanma davası
Zina nedeniyle çekişmeli boşanma davası boşanma nedenleri arasında en sık karşılaşılanlardan birisidir. Zina nedeniyle çekişmeli boşanma davası açılırken evlilik içindeki bir tarafın eşi dışındaki karşı cins ile cinsel birlikteliği olmasıdır.
Hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış nedenleri ile boşanma davası ise kendi içerisinde iminde de anlaşılacağı gibi 3 farklı alt gruba ayrılmaktadır. Evlilik birliği içerisinde karşı cinse karşı hayati bir kasti davranış sergilenmesi durumu, eziyet etme ve fiziksel ve ruhsal olarak açı çektirme, toplum içinde aşağılama, küçük düşürme, hakaret gibi nedenler ile açılmaktadır.
Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme sebepleri ile boşanma davası ise eşlerden birinin haysiyetsiz bir yaşam sürmesi veya küçük düşürücü bir suç işlemesi sebebi ile açılmakta olan davadır.
Akıl Hastalığı Sebebiyle Çekişmeli Boşanma Davası evlilik birliğinde eşlerden birinin akli dengesini kaybetmiş olması veya akli dengesinin yerinde olduğu saklanarak evlendirilmiş olması sonucu evlilik içerisinde eşine hayatı çekilmez hale getirmesi durumunda açılmakta olan bir davadır.
